Tuesday, May 5, 2009

the boy in a striped pyjamas

энэ киног үзэв. дэлхийн 2дугаар дайн болоод еврей үндэстний туулсан зовлон тарчлал мөн дайны хохирогчдын талаар хийсэн миний сэтгэлд хамгийн хурцаар нөлөөлсөн кино байлаа. Өмнө нь хэд хэдэн кино үзсэн л дээ, төгөлдөр хуурч, Шиндлэрийн бүртгэл,Еврейн хороолол гэх мэт сэтгэлд хүрсэн кинонуудыг үзэж байсан гэхдээ л энэ кино хамгийн ихээр надад хүрсэн нь. Эндээс Гитлэрийг хүн биш жинхэнэ хувилсан чөтгөр гэж байдаг бол тэр нь дүрээрээ мөн байсан гэдгийг дахин дахин ойлгож авлаа. Тэр л энэ бүх самуун мунхралын үндсийг тавьж үгээр зэвсэг хийж хүн төрөлхтнөөр утсан хүүхэлдэйн жүжиг мэт л тоглосон. Би өмнө нь нэг их бурханлиг үзэлтэн болж "тэнэг л хүн гэж байхаас муу хүн байхгүй" гэж онолддог байлаа.Тийм биш бололтой. Гитлэр бол ухаантай хүн байсан,ухаантайдаа бүр гоц ухаантай байсан. Гэхдээ түүнийг сэтгэцийн гажигтай байсан гэлцдэг,магадгүй л юм. Гэхдээ л тэр хийж байгаа үйлдэл,ухуулж байгаа үзлийнхээ цаад уг уршгийг хэн хүнээс илүү мэдэж байсан,түүнд юу нөлөөлсөн бэ гэвэл мэдээж цэвэр еврей цустай хүн болгоныг үзэн ядах болоод хонзогнох сэтгэл байсан.Түүнд хүн ёсны чанар дутсан байх,энэ чанар бол мэдээжээр хайраас цогцлон бүтдэг байх гэж би боддог. Тэр хайр халамжаар дутсанаас хүнийг жинхэнээсэ хайрлах,ууч зөөлөн сэтгэл гаргах, өр зөөлөн байх зэрэг мэдрэмжийг бүрэн мэдэхгүйдээ, эсвэл мэдсэн ч өс санасан сэтгэл нь,нэгэнт гүн бат сууриа олсон үзэл бодол нь дийлж байсан байх. Гэхдээ тэр "миний тэмцэл" номыг нь нэг уншаад үзчих юмсан гэж бодогддог, тэндээс энэ хүний яагаад еврей хүнийг үзэн ядах болсоныг мэдэж авч болох юм.За даа, Гитлэрийн тухайд цааш мэдэмхийрэхээ болихуудаа хө. Кинондоо орий.Жаалхүү Бруно бол сэтгэлд нь хумсын чинээ хар толбо сүүдэрлээгүй сониуч зандаа дийлдсэн Герман жаал. Аав нь Гитлерийн удирдлаган доор алба үүргээ нэр төртэйгээр гүйцэтгэж яваа гялалзсан СС оффицер.Хүүгийн эх нь төрөлхийн нинжин сэтгэлтэй бүсгүй,элэг бүтэн,халуун дулаан гэр бүлдээ сэтгэл хангалуун явдаг жирийн нэг эзэгтэй бас ид гялалзаж яваа оффицер нөхөртөө хайртай бас халамжтай.Бруно дээрээ өсвөр насандаа шүргэж яваа нэг эгчтэй. Бруног бодвол "хал үзсэн"(амьдралд хөл тавьсаар болно болохгүйн заагийг гадарлахчаа аяддаг,мэдээжээр тэр заагийг бол эцэг эх асран хүмүүжүүлэгч тогтоож өгнө(тэд нарын болно болохгүйн зааг мөн мэдээжээр Гитлэр гуайгаас хамаарч байсан байж таараа)тэгсээр өнөөх хүүхдийн гэнэн сониуч зан нь арилж байгаа).За тэгээд герман оффицерийн маань эцэг эх гэж нас тогтсон өөрөөр хэлбэл хуучин нийгмийн(гитлерийн өмнөх)бүтээгдэхүүн болсон хүмүүс. Шинэ үзэл санааг аав нь тусгаж авсан байж магадгүй юм, лавдаг ээжид нь энэ бүхэн огтоос таалагдаагүй, бүр төрсөн ганц үр нь ийн тахин шүтэж байгаад эмзэглэн хүүдээ нэг л хөндий ханддаг болсон байлаа.Оффицер тушаал ахиснаар(өөрөөр хэлбэл энэ бүх жигшүүрт үйлийн гүнд нь орсноор)энэ гэр бүлийн амьдралын харанхуй үе эхэлж байгаа юм.Брунод мэдээж дасал болсон найзуудаа орхиод шинэ газар очно гэдэг санаа таалагдсангүй тул жаал дурамжхан л байлаа.Эгч нь бол "шинэ газар очоод л дасчихна шүү дээ юун сүртэй юм" гэж дүүгээ зэмлэнэ. За,шинэ гэр нь гэтэл хөдөө газар өндөр хашаагаар тойруулан барьсан хуучны эдлэн маягтай газар байв. Мэдээжээр тэнд хүн ам суурьшаагүй нь Бруно хүүгийн хувьд сургуульд орж шинэ найзтай болно гэдэг нь аав ээжийнх нь зохиосон үлгэрээс цаашгүй боллоо. Хүү өдөржин уйдаж,бөмбөг тоглож хашаан дотуураа ганцаараа салхи татуулан гүйж тоглож өөрийгөө зугаацуулдаг байлаа.Гэтэл хүү цонхоороо нэгэн зүйлийг олж харсан нь түүний сонирхлыг нь татах болов. Тэр нь тэртээ ойр харагдах хашаан дотор өдөржин өөрсдийн ямар нэг нууц тоглоомыг тоглож байдаг эрээн унтлагын хувцастай хүмүүс байлаа.Тэрийг харсан даруйдаа тэр ээж аав дээрээ гүйн очиж" би тэдэнтэй, тэр хүмүүстэй цуг тоглоё л доо" гэж гуйхад харин ээж нь их л гайхаж, аав нь унтууцан ярвайж тэр дор нь өрөөнийх нь цонхыг битүүлээд хадчихав.Эгч нь ямар түүнтэй тоглох биш, аав нь ч үргэлж л ажилтай, ээж нь ч бас ойр зуур эзэгтэйн ажил амжуулаад түүнд олдоно гэж байхгүй,Бруно ганцаардахын дээдээр ганцаардаж,тэдгээр "унтлагын хувцастай бөөнөөрөө зугаацаж" байгаа хүмүүсийг цонхныхоо завсраар их л атаархангуй ширтэн сууна. Гэтэл нэг өдөр тэр унтлагын хувцастай хүмүүсийн нэг нь болох настайвтар өвгөн гал зууханд нь төмс арилгаад сууж байхыг үзэв. Тэр өвгөн хэнтэй ч юу ч ярилгүй зөвхөн төмсөө л арилгах ажээ.

үргэлжлэл дараа нь

oh! dear feelings

Leaf is a female and gleams with its extreme beauty…. And the bird is a male with its bold heart and freedom…
Sun is female and moon is male,,, always contrast with each other, almost opposing. It’s so rare that they can coexist in the sky. If there is only a sun in the sky, it means moon is being outshined by the sun. But if there is a moon in the sky, it means, sun has consumed all of its energy on outshining the moon in a daytime and thus restoring its energy while the moon is out there, shining on its own shyly. No one understands the sun’s will for being the most powerful, and yet no one understands moon’s will for being silent… but do they love each other? I think so…twisted love I would call it…they love each other in a unique way, sun doesn’t have to be powerful and the moon doesn’t have to silent. No one knows that they have always been together, even in a daytime or in a nighttime, shining invisibly…
This song is so tense, every time I listen to it, my tears are ready to spill, yet I can’t make sense of its lyrics, therefore, it’s the music that makes me tense myself, for I’m nowadays so vulnerable and fragile. It has its strong irregular beats, and has its soft melody weaving through the beats, and has its subtle whistles. The pure piercing voice of the vocalist framing everything .It pierces right through my heart, if not literally. Or it sinks down and then rises up in my chest.
And this song makes my skin go goose bumps. “Has no one told you she’s not breathing. Hello, I’m your mind giving you someone to talk to, hello. If I smile and don’t believe, soon I know I’ll wake from this dream, don’t try to fix me I’m not broken, hello, I’m the lie, living for you so you can hide, I don’t cry. Suddenly I know, I’m not sleeping, hello, I’m still here, all that’s left of yesterday”
Үл шунана.....
Агшин зуурын мэдрэмж төрөхөд
Би амьдралд шунахгүй байгаагаа мэдрэнэ,
Намайг энэ ертөнц рүү юу ч үл татна,
Хорвоо дэлхийн түмэн өнгө нэгдэхэд,
Гайхмаар гоё уран дүрслэлүүд
Аньсан нүдний өмнө зурайна...
Шунаг хүслийн галыг унтраах мэт
Хязгааргүй цав цагаан уудам, амь орно удалгүй
Анхилан оюун бодлыг ховсдох цагаан цасан ширхэгүүд нь
Цэцэгс ажээ, улам таатай анхилах нь,
Чанх дээрээс зүсрэх борооны үнэртэй холилдсоных,
Удалгүй солонго татна, урьд өмнө огт үзээгүй тийм том цагирган,
Алаглан цагаан удамд гэгээ татуулна,
Гарнаас минь зөөлөн атгана,
Цэцэгсээс ч борооноос ч анхилуун тийм нэгэн амьсгал,
Чихэн дээр минь шивнэнэ, аажуухан аялана
Агуу тансаг тэр хоолой, дахиж би сонсохгүй
Гэхдээ би юунд ч шунаагүй,
Хэзээ ч мартаж үл чадах болохоор,
Тэртээх солонго аажмаар намайг тойрон эргэнэ,
Чухамдаа эргэж байгаа нь би ажээ...
Инээмсэглэл,гуниг,нулимс бас тайтгаралыг
Би тэндээс олж харна,
“Төгс байна,бүх юм
Тийм биш гэж үү?” Уруул минь үл ялиг хөдлөн шивнэнэ,
“Үгүй ээ” дусал нулимс бүртэлзэнэ,
Миний мэдэх хамгийн үзэсгэлэнт тэр царай гунигтай байна,
Гэвч үүлийг арилгах шид гарт минь бий
Би баллуурдаж байна,харин одоо
Инээмсэглэж байна, дулаахнаар
Нүд цавчилгүй ширтэнэ,хором бүр үнэтэй мэт
Үсийг минь үнсэнэ, шивнэнэ
“Удахгүй ээ,тун удахгүй
Хүлээж чадах уу?” Толгой дохино
Нүдийг минь зөөлнөөр удаан үнсэнэ,
Харагдах орчин хомс болоход,
Үнсэлт намайг самууруулах шиг....
Нам жим болно, удалгүй
Амирлангуй руу хөврөх лугаа,
Бие махбод хөнгөрөнө,
Гагцхүү жингүйдлийг л мэдрэнэ...
Сайхан биш гэж үү?
Юунд ч үл хоргодоно....
Ердөө л ийм амархан гэж үү?

Monday, May 4, 2009

хүүхэд...хүрэн шаргал сэвлэгтэй,цагаан царайтай,тунгалаг нүдтэй

Би ер нь нээх хүүхэд хөөрхөн шүү гээд өхөөрдөх ч юм уу, нээх хүүхэдтэй болох гэж яардаггүй, ер нь хүүхэд төрүүлэх талын асуудалд их шүүмжлэлтэй ханддаг хүн юм байгаан. Гэтэл өчигдөр өглөө сэрсэн цагаас л эхлүүлээд нэг тийм хөөрхөн шар үс,цагаан царайтай, тунгалаг нүдтэй,анжэл шиг үзэсгэлэнтэй нэгэн балчир хүүгийн дүр санаа сэтгэлээс гарж өгсөнгүй. Магадгүй шөнөжингөө зүүдэлж хоносон болоод өглөө сэрсэн даруйд бодогдож байгаан болвуу?би ч барагтай л бол зүүдэлсэн зүүдээ сайн санах биш дээ...тэгээд л тэндээсээ ургуулан бодсоор зөндөө урт түүх намтар хөвөртөл бодлоо. Юу вээ энэ чинь одоо? л гэмээр болжийно. Төрөөчгүй,сураг нь ч гараагүй, бүр сэжим нь ч гараагүй хүүхдийг бодож сэтгэлдээ хайрлаж алин хэзээний эх хүний энэрэл хайр өөрөөсөө үнэртүүлэн явах нь юуных вэ? гэхдээ л тэр үнэхээр муухай хүүхэд шүү(хүүхдийг хөөрхөн гэж өхөөрдөж болдоггүйн гэдэг мухарлалаас одоог хүртэл ангижирч чадахгүй л байгаам даа)хэрвээ үнэхээр миний төсөөлөн бодсон юм биеллээ олох юм бол би тэр л хүүгийн төлөө амь биеэ хайрлалгүй зүтгэх байх даа,амьдарлын эрээн бараан хатуу хөтүү бүхнийг биеэрээ туулан;хүслээрээ,эрх чөлөөтэй,"өөрөө өөртэйгээ" амьдрах хүслээ таягдан хаяж,хуйсагнах салхинаас өөрөөсөө тасарсан хүүгээ цээжээрээ хамгаалах байх даа.Тийм муухай амьтныг чинь энэ хорвоод би өөрөө урьж авчирчихаад хайраар дутаана гэж юу байхав. Тэгээд бас болоогүй эцэг нь хэн билээ гээд бодохоор бүр хамаг биеэр юм гүйх шиг. Нээрээ тийн,тэр хүүхэд охин биш хүү л байгаад байгаам даа,бас тэр царай төрх эд нар нь бүр яг шүү...
Яагаад би гэр бүлийн амьдрал зохиож хүүхэд төрүүлэх тал дээр шүүмжлэлтэй ханддаг байсан бэ,мөн байгаа вэ гэвэл ийм юм.Хүүхэдтэй болох шийдвэр бол минийхаар маш чухал бөгөөд асар хариуцлагатай юм.Бүхэл бүтэн хүн бий болгоод хүмүүжүүлнэ гэдэг чинь мөн ч агуу үйлсээ.Тиймдээ ч тэр үү лал шашинтангууд мөн солонгос эхнэрүүдийн гэр бүлдээ гүйцэтгэж байгаа үүрэг бол асар хариуцлагатай,миний өмнө нь боддог байсанчлан нэргүй,ямар ч ач холбогдолгүй,эмэгтэй хүний нийгэмд эзлэх байр суурийг үл хүндэтгэсэн гэх зэрэг гуншинтай ажил биш юм байна гэдгийг ойлгоод буй...
За тэгвэл дээрх үүргээ ухамсарласан эхнэр нөхөр 2 хүүхэдтэй боллоо,хүүхэд нь өсч өндийгөөд 18 хүрлээ гэж бодоё.Тэр цагт хүүхдийнх нь үзэл бодол өөрийн төлөвөө олж, бие хүн болсноо мэдрэн байгаа гэж үзье.Тэгээд хүүхэд нь өөрийнхөө сэрэл мэдрэмжээр ертөнцийг таньж тэр янзаараа орчинтойгоо харьцаж байж л дээ,гэтэл мэдээжээр арай өөр нийгэм цаг үед бие хүнийхээ төлөвшлийг олсон эцэг эхийнх нь санаанд таардаггүй.Энэ үед ихэнх(энд би ихэнх гэснээс бүгд гээгүй шүү)эцэг эхчүүд тулган шаардалтыг явуулдаг,янз бүрийн эмзэг цэгүүдэд нь дайралт хийдэг бөгөөд энэ нь иймэрхүү үгсээр илрэнэ :"чи хэн болоод ингэж ярьж байгаа юм,хэний хүчинд өдийг хүртэл яваа юм!","чи эцэг эхийнхээ ачийг хариулаагүй байж ... ярьж явдаг!" гэх мэт. Ер нь бол цаагуураа чи бид нарт өртэй, чи ямар нэгэн байдлаар төлөх ёстой гэдэг байдлаар ханддаг бүр заримд нь чамайг би бид бүтээсэн болохоор чи миний бидний хэлснийг дагах ёстой гэдэг эзэрхийлсэн хандлага байдаг. Эцсийн эцэст юуны үрийг тарина тэр л ургана шүү дээ.Нар ус,агаар салхины нөлөө л байна уу гэхээс өөр юмгүй шүү дээ.Тэрнээс хүүхэд дуртайдаа би хүн болъё гэж ирээд өөрөө бий болоод өөрөө төрөөгүй мөн өөрөө хүмүүжээгүй шүү дээ. Нийгэм, орчин цаг, хүрээлсэн хүмүүс мөн хамгийн чухал хэсэг болох эцэг эхийн л үлгэрлэн харуулсан жишигээр өсч хүмүүжсэн шүү дээ. Тэгэхээр хүүхэдтэйгээ өөрт нь өртэй юм шиг харьцах,тийм хандлага цухалзуулна гэдэг бол их том алдаа юм. Мэдээжээр энийг ихэнх эцэг эхчүүд ухаардаггүйгээс мөн тэдэндээ сайн сайхныг хүсэх илэрхийлэл нь тийм дарамт шахалтын хэлбэртэй болдгоос л энэ алдааг гаргадаг байх.Тэгэхээр минийхаар бол хүүхэдтэй болох юм бол тэрийгээ хайраар л хүмүүжүүлнэ, хайраар гэдэг нь эрхлүүлнэ гэсэн үг биш л дээ.Хийсэн сонголтыг нь хүндэлж,хэзээ ч "өр" нэхэлгүй зөвхөн надад заяасан үрээ эцсээ хүртэл хайрлана гэж боддогийн.Аяндаа хайраар хүмүүжсэн хүүхэд зөв төлөвөө олдог байх гэж би найддаг.Тэгэхээр би өөрөө бие сэтгэлээрээ бэлэн болж байж энэ чухал "сонголт"ыг хийнэ. Сонголт биш шаардлага, зайлшгүй тохиолдол болчихвол яах вэ гэж үү? тэгвэл Б төлөвлөгөөндөө орж бүх бэлэн болж боловсрох үйл явцыг түргэсгэх хэрэг гарах байх л даа,бодлогогүй үйлдэл хийсэн нь сургамж болж үлдээд харин тэр өсөн бойжиж байгаа хүүхдийг хар аяндаа хайрлана гэдэгтээ бат итгээл явах байх даа...за тэгээд юмыг их бодоод байвал буцаад л байрандаа очдог золиг юм байгаан, угаасаа хүслээр болдоггүй хорвоо энэ тэр гээд дуу хүртэл байхад би энд нэг сүрхий хүн(ядахад залхуу)ягштал төлөвлөөд тэр нь зоргоороо бүтнэ гэдэг? тиймээс л "хүмүүс" далий гишгэхгүйн тулд алхам бүрээ цэгнэж,эцсээ хүртэл энэ бүхэнтэй үзэлцэх хатан зориг хэрэгтэй гэдэг юман дээр буудаг байх дөө. Ай даа,тэдгээр хүмүүсийн эгнээнд нэгдмээргүй ч юм шиг үе гарч ирэх юм,ер нь амьдарлыг байгаагаар нь ямар ч нэмэр хачиргүйгээр хуниас нугалаас бүрээр нь хүлээж авбал яасийм бэ? Сүүлдээ гол ярианыхаа чиг шугамаас гараад одоо гол шугамаа олохгүй тэмтчиж байгаа өөрийгөө яалтай...Яваандаа ухаан бодол нь цэгцрээд арай танагтай цэгцтэй сэтгэдэг болно гэдэгтээ найдах...найдах гэж юусан билээ дээ,бас л мэддэг зүйл шиг байхийн уул нь,хихихи. за за нэг хүүхэд зүүдэлсэн эсвэл сэтгэлд ургаж гарч ирсэнээс авхуулаад л бичсийн, зүгээр л юу гэх гээл байсийм бэ гэвэл би тэр хүүхдэд хайртай л гэх гэсийн,хэхэхэ.за бакачов!!!